Okumanın İncelikleri

Okumanın İncelikleri, adından başlayarak incelikle düşünülmüş bir kitap, bu kitabı kaleme almanızı okurlarınız mı talep etti?

Okurlarımdan ziyade atölye katılımcılarım diyebilirim. Yazmaya odaklı yapmış olduğum atölyelerin yanı sıra okuma-okuduğunu anlama gibi bir takım çalışmalar yaptığımız atölyelerimiz mevcuttu. Tüm katılımcılar aynı kitabı ya da öyküyü okuyor ve anladıkları şeyleri yazıyorlardı. Bu atölyelerde birçok gözlem yapma şansı buldum. Ne yazık ki bazılarımız sadece bir başkalarının hayatını merak ettiği için okuyordu kitapları. Daha derin bir okumanın nasıl yapılması gerektiği ile ilgili çalışmalar yapmaya başladım, öyle ya yazmanın başlıca kuralı okumaktan geçiyordu. Peki ya okuduğumuzu anlamıyorsak? Bu sebeple aslında yine atölyedeki paylaşımlarımı, birlikte edindiğimiz deyimleri, bir kitapta birleştirdim. Tıpkı öykü yazmanın inceliklerinde olduğu gibi.

Edebiyat okuru, okuduğu kitapları anlamak için, ayrıca bir çaba içinde mi, yoksa çoğu okur bunu doğallığına mı bırakıyor?

Sanırım hepimiz dünyanın oldukça karmaşık bir yer olduğu konusunda hemfikir olabiliriz. Tüm nüansları silinmiş, net bir şekilde siyah beyaz, doğru ve yanlış, lehte ve aleyhte olsaydı çoğumuz için daha kolay olurdu. Oysa durum kitaplarda da asla böyle değildir.

Kolayca sindirilen her şey, bilgi edinmek için okunur. Gazeteyi düşünün, gerçekten yeni bir şey öğreniyor muyuz? Konuyla ilgili bilgi söz konusu olduğunda yazarı üstün görüyor muyuz? Muhtemelen değildir. Bu, bilgi için okuduğunuz anlamına gelir. Çoğu insan böyle okur. Ancak çoğu insan gerçekten yeni bir şey öğrenmek anlamak kavramak için okur. Okumayı çiğnemek ve sindirmek olarak düşünebiliriz ki bunu gerçekleştirmek için bir okul birlikte akıl yürütüp tartışacağı topluluklar oluşturuyor.

Kitapta önemli örnekler veriyorsunuz, bir ikisini bizimle paylaşır mısınız?

Eleştirel okumak, mutlaka okuduklarınızı eleştirmek anlamına gelmez. Hem okumak hem de eleştirel düşünmek, bir fikir, argüman veya yazı hakkında “eleştirel” olmak -bunun bir şekilde hatalı veya kusurlu olduğunu iddia etmek- anlamına gelmez.

Eleştirel okuma, kendinize “yazar ne demeye çalışıyor? ‘veya’ Sunulan ana tema nedir?” sorularını sormamız gerekiyor. Eleştirel okuma, okuduklarınızı değerlendiren ve analiz eden gerekçeli bir argüman sunmayı içerir. Bu nedenle eleştirel olmak -akademik anlamda- anlayışınızı ilerletmek anlamına gelir, öğrenmeyi reddetmek ve dolayısıyla kapatmak değil.

Eleştirel bir okuyucu olarak şunları düşünmelisiniz:

Metin ne diyor:  Bir parçayı eleştirel bir şekilde okuduktan sonra, kilit noktaları -kendi kelimelerinizle- başka kelimelerle ifade ederek notlar alabilmelisiniz.

Metnin tanımladığı şey: Kendi örneklerinizi kullanabilmek ve konuyla ilgili diğer yazılarla karşılaştırma yapabilmek için metni yeterince anladığınızdan emin olmalısınız.

Metnin yorumlanması: Bu, metni tamamen analiz edebilmeniz ve bir bütün olarak metin için bir anlam ifade edebilmeniz gerektiği anlamına gelir.

Eleştirel okuma, yazının stilini ve yapısını, kullanılan dili ve içeriğini inceleyerek bir metnin ne söylediğini, neyi anlattığını ve ne anlama geldiğini yansıtabilmek anlamına gelir.

Çok çalışkan ve üretken bir yazarsınız, masanızda okuru hangi sürprizler bekliyor?

Öncelikle teşekkürler, üretmeye çaba gösteriyorum. Masamda sürekli bir projem mevcut ama evde ki hesap bazen çarşıya uymuyor. Planladığım ve öncelik verdiğim şeyi yapmaya çalışırken zihnim arka planda bana da sürprizler hazırlıyor. Ben de bazen neyin önce neyin sonra olacağını kestiremiyorum. Sanırım zihnim hızlı çalışıyor J masamdan uçup gitmiş olanlardan bahsedeyim. Gençler için bir öykü kitabım hazır sanırım Eylül-Ekim gibi okura ulaşacak. Hemen arkasından bir öykü kitabı daha geliyor. Sonra neler olur ben de bilmiyorum.